Bodrum’un tarih ve kültür geçmişinin izlerini süren yazar Cezmi Çoban Bodrum’da bugüne kadar ağızlarda dolaşan Bodrum manilerini derlediği kitabını yayına hazırlıyor. Çoban, Bodrum Manileri adını verdiği kitabında bugüne dek hatırlanmaya değer kasaba dilinden esintileri okurlarına sunacak.
Kitabın eylül ayında okurlarıyla buluşacağını dile getiren Çoban kitap ile ilgili şunları aktardı.
“Türk Halk Edebiyatı’nın önde gelen değerlerinden biri olan maniler, anonim olma özelliği ile ait olduğu toplumun genel kültür yapısı hakkında bilgiler vererek, bu bilgilerin geleceğe ulaştırılması adına önemli bir işleve sahiptir.
Kuşkusuz, bir yerleşim yerinin toplumsal ve kültürel yapısı hakkında bilgi edinebileceğimiz kaynakların en önemlilerinden biri, o yerleşim yerinde yaşayan halkın oluşturduğu manileridir.
Sevgi, aşk, ayrılık, yaşama sevinci, ölüm, yalnızlık, özlem, sitem, eleştiri, arkadaşlık, dostluk, iş, vefa, inanç, yas, gurbet, tabiat ve daha birçok konuyu içeren maniler; halkın olaylar karşısında tamamen doğaçlama olarak, az sözcükle çok şey ifade ettiği sözlü kültür unsurlarının biridir.
2004 ve 2020 yılı arasında Bodrum kent merkezi ile çevre köy ve mahallelerinde derlenen 700 mani, Bodrum Manileri kitabıyla kamuoyunun ilgisine sunuldu.
Manilerde; Bodrum halkının hayata, olaylara, yaşadığı kente ve insanlara dair söylediği maniler nelerdir?, Yazılı literatürde, sözlü kaynaklarda yer alan maniler nelerdir? Deve güreşlerinden köy düğünlerine, asker uğurlamalarından kına gecelerine dek doğaçlama mani anlatan, söyleyen mani anaları-mani ataları kimlerdir?
Bodrum Manileri kitabında bu soruların yanıtlarına ulaşılmaya çalışılmış ve Bodrum Manileri’nin bir kaynakta okurla buluşturulması amaçlanmıştır.”
Manilerden bir kaç örnek
İstanköyaltı Bodrum
İki dükkan bir fırın
Peynir ekmek yiye yiye
Ne ağız kaldı ne burun.
Bodrum üstü Milas
Dallarda al kiraz
Karşılıksız sevda değil mi
Aşığı ağlatan avaz avaz.
Bodrum’un çarşısına
Gün doğar karşısına
İnsan meyil mi verir
Kapı bir komşusuna.
Denizde urganım var
İpekten yorganım var
Bu gız benim olursa
Deveden gurbanım var.
Tütün diktim söküldü
Yaprakları döküldü
Eller yarim dedikçe
Benim boynum büküldü.
Mendilim kare kare
Açdın yüreğime yare
Bene fayden yok
Seni sevsem ni çare sevmesem ni çare.
Demanda taş dönmeyoru
Ocakta ateş sönmeyoru
Evlerinde gız dolupduruken
Biri benim niden olmeyoru.
